Արդարադատության Ակադեմիա - ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈւԹՅԱՆ ԱԿԱԴԵՄԻԱ

Փետրվարի 10-ին ՀՀ քննչական կոմիտեում տեղի ունեցավ հանդիսավոր նիստ՝ նվիրված Արդարադատության ակադեմիայի 15 ունկնդիր-շրջանավարտների՝ քննիչների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկված անձանց դիպլոմների հանձնմանը: Ակադեմիան ճանապարհեց շրջանավարտների հերթական սերնդին, որն առաջինն է Քննչական կոմիտեի համար: Շրջանավարտներից հինգը հենց այսօր, ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահի հրամանով, նշանակվեցին քննիչի պաշտոնում:

Ողջունելով ներկաներին և շնորհավորելով շրջանավարտներին՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Աղվան Հովսեփյանը հատուկ ընդգծեց նորավարտ կադրերի աշխատանքում տեսական և հատկապես գործնական գիտելիքի անփոխարինելի դերը: Պարոն Հովսեփյանը շնորհակալություն հայտնեց Արդարադատության ակադեմիայում մասնագիտական պատրաստման կազմակերպման կապակցությամբ:

«Արդարադատության իրականացման ողջ գործընթացը, քննիչի բոլոր գործողությունները կարգավորված են միմիայն օրենքով: Յուրաքանչյուր հասարակությունում, պետությունում քննիչի աշխատանքն այնքանով է արժևորվում, որ նրա գործողությունները կանոնակարգվում են միայն ու միայն օրենքով: Մեզանում չկա քննչական գործողության, ապացույցների ձեռքբերման որևէ ընթացակարգ, որ կանոնակարգվի մեկ այլ նորմատիվ ակտով, առավել ևս՝ գերատեսչական կամ ենթաօրենսդրական ակտով: Միշտ պետք է գիտակցեք, որ յուրաքանչյուր խախտում բացթողում օրենքի խախտում է: Դուք դա արդեն գիտեք, անցել եք համապատասխան վերապատրաստում և պատրաստ եք համալրելու քննչական բանակը», - խոսքն ուղղելով շրջանավարտներին՝ ասաց Ա.Հովսեփյանը և հույս հայտնեց, որ Ակադեմիայի այսօրվա շրջանավարտը վաղը կկարողանա առավել պրոֆեսիոնալ կատարել իր մասնագիտական առաքելությունը:

Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտոր Ռուբեն Մելիքյանն իր հերթին նշեց, որ ակադեմիան շահագրգիռ է՝ քննչական ոլորտում մրցունակ կադրեր պատրաստելու հարցում: Նրա խոսքով՝ ակադեմիայի ուսուցման ծրագրերը կազմելիս հաշվի են առնվել քննչական աշխատանքի առանձնահատկությունները:

Հանդիսավոր նիստի ընթացքում ՀՀ քնննչական կոմիտեի նախագահը Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտոր Ռուբեն Մելիքյանին պարգևատրեց <<Համագործակցության համար>> մեդալով:

ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահի, ինչպես նաև Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտորի հրամաններով քննիչների պատրաստման և վերապատրաստման գործում աչքի ընկած մի քանի դասախոսներ արժանացան շնորհակալագրերի:

Լուսանկարները՝ www.investigative.am-ի

Արդարադատության ակադեմիայի գիտահետազոտական վարչության պետ Էմիլ Ամիրխանյանն ընդգրկվել է Եվրոպայի խորհրդի HELP (Human Rights Education for Legal Professionals - «Մարդու իրավունքների կրթություն իրավական ոլորտի մասնագետների համար») ծրագրի շրջանակում մշակվող նոր դասընթացի աշխատանքային խմբում: Խումբը կազմված է ԵԽ անդամ 47 երկրներից ընտրված 5 փորձագետներից:

Փետրվարի 3-ին Էմիլ Ամիրխանյանը Ստրասբուրգում մասնակցել է աշխատանքային խմբի առաջին հանդիպմանը: Առաջիկա ամիսներին նախատեսվում է մշակել <<ՄԻԵԴ նախադեպային իրավունքը սեփականության պաշտպանության ոլորտում>> դասընթացը, որը դասավանդվելու է Եվրոպայի Խորհրդի անդամ երկրների իրավական ոլորտի մասնագետներին՝ HELP ծրագրի հեռաուսուցման հարթակի միջոցով:

Տեղեկացնենք, որ աշխատանքային խմբի առաջին հանդիպման ընթացքում քննարկվել են մի շարք հարցեր՝ կապված դասընթացի ձևաչափի, ուսումնական նյութերի և այլ խնդիրների հետ, ինչպես նաև մշակվել է դասընթացի ծրագիրը: Նախատեսվում է դասընթացի մշակման աշխատանքներն ավարտել մինչև այս տարվա հունիսի վերջ:

Դեկտեմբերի 25-ին տեղի ունեցավ Արդարադատության ակադեմիայի կառավարման խորհրդի հերթական նիստը՝ նորացված կազմով: ՀՀ գլխավոր դատախազի հրամանով խորհրդի անդամ է վերանշանակվել Երևան քաղաքի դատախազ Արթուր Դավթյանը, ինչպես նաև խորհրդի նոր անդամ է նշանակվել Շիրակի մարզի դատախազ Րաֆֆի Ասլանյանը:

Նիստի օրակարգում ընդգրկված էր Խորհրդի նախագահի ընտրության հարցը: Խորհրդի նախագահի պաշտոնում առաջադրվեց ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատների նախագահ Երվանդ Խունդկարյանի թեկնածությունը, ով գաղտնի քվերակությամբ ընտրվեց միաձայն՝ մեկ տարի պաշտոնավարման ժամկետով: Խորհրդի անդամները շնորհավորեցին նորընտիր նախագահին՝ ցանկանալով ակտիվ և բեղմնավոր աշխատանք:

Վերջին մեկ տարում Կառավարման խորհուրդը նախագահում էր ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Էմիլ Բաբայանը: Խորհրդի անդամները շնորհակալություն հայտնեցին Է. Բաբայանին կատարած աշխատանքի համար այն համոզմունքով, որ հետագա աշխատանքներն արդեն Խորհրդի անդամի կարգավիճակում ևս չեն զիջի իրենց ակտիվությամբ: Է. Բաբայանն էլ նշեց, որ հետագայում ևս ակտիվ կաշխատեն միասին՝ իրագործելով իրենց առաջ դրված խնդիրները:

Տեղեկացնենք, որ «Արդարադատության ակադեմիայի մասին» ՀՀ օրենքով` Ակադեմիայի կառավարումն իրականացնում է Ակադեմիայի կառավարման խորհուրդը: Օրենքի 5-րդ հոդվածի համաձայն՝ խորհրդի նախագահն ընտրվում է խորհրդի կազմից, գաղտնի քվեարկությամբ: Խորհրդի նախագահն ընտրվում է մեկ տարի ժամկետով՝ դատախազ և դատավոր անդամների միջև ռոտացիոն սկզբունքով:

Արդարադատության ակադեմիայի կառավարման խորհրդի կազմը.

Երվանդ Խունդկարյան - ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատների նախագահ, Խորհրդի նախագահ
Արսեն Մկրտչյան – ՀՀ արդարադատության նախարարի առաջին տեղակալ
Հովսեփ Բեդևյան – ՀՀ վարչական վերաքննիչ դատարանի նախագահ
Համլետ Ասատրյան – ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի դատավոր
Էմիլ Բաբայան – ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ
Արթուր Դավթյան – Երևան քաղաքի դատախազ
Րաֆֆի Ասլանյան – Շիրակի մարզի դատախազ

Դեկտեմբերի 25-ին Արդարադատության ակադեմիայում տեղի ունեցավ հանդիսավոր միջոցառում՝ նվիրված Ակադեմիայի 2015 թվականի ունկնդիրների մասնագիտական պատրաստման դասընթացի ավարտին: Հանդիսությանը ներկա էին ՀՀ արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը, ՀՀ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանը, ՀՀ դատական իշխանության ղեկավարներ, Ակադեմիայի դասախոսներ, հյուրեր: 

Այս տարի Արդարադատության ակադեմիայում շուրջ 9.5 ամսվա մասնագիտական պատրաստում է անցել դատավորների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկված 10 անձ՝ քրեական մասնագիտացմամբ, ինչպես նաև դատախազների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկված 14 անձ, որոնցից 3-ը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունից: 

<<Այսօր ամփոփում ենք ուսումնական հերթական շրջափուլը և մեծ լավատեսությամբ քայլում առաջ: 2015 թվականին կարողացանք որոշակիորեն ամփոփել 2014 թվականի արդյունքները, այն բացթողումները, թերությունները, որոնք ունեինք և ավելի մեծ ծավալով ուսումնասիրել մեր գործընկերների փորձը: 2015 թվականին ավելի հարթ տարի ունեցանք, ինչը մեզ համար լավատեսության առիթ է տալիս: Մենք պատրաստվում ենք շարունակական կատարելագործել մեր ուսումնական ծրագրերը, ուսումնական նյութերը և դասավանդման մեթոդաբանությունը, դրանք համապատասխանեցնել օրվա արդիական խնդիրներին և պահանջներին, կրթության ժամանակակից տեխնոլոգիաներին>>,-իր ելույթում նշեց ակադեմիայի ռեկտոր Ռ. Մելիքյանը, ապա ավելացրեց. <<Կրթությունը այն ոլորտն է, որտեղ պարտվողներ չկան, բոլորը շահող են: Կրթությունն այն ոլորտն է, որտեղ մենք միայն բարիք ենք ստեղծում և մեր լավ աշխատանքը ընդամենը բարիքի ծավալն է մեծացնում>>:

Շնորհավորելով ունկնդիր-շրջանավարտներին՝ ՀՀ արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը հորդորեց մղումներում լինել ազնիվ, որոշումներում՝ անաչառ, դատելուց էլ՝ արդար: Նախարարը նաև երախտիքի և գնահատանքի խոսքեց ասաց՝ ուղղված Արդարադատության ակադեմիային և ռեկտորին: <<Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտոր պարոն Մելիքյանի անհատական ջանքերի և նվիրումի շնորհիվ է, որ այսօր փաստում ենք Արդարադատության ակադեմիայի կայացած լինելը>>,-նշեց ՀՀ արդարադատության նախարարը:

ՀՀ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանի կարծիքով ևս այսօր Արդարադատության ակադեմիան ունակ է որակյալ կադրեր պատրաստել և վերապատրաստել մեր արդարադատության համակարգի համար, ինչը, ըստ նրա, առաջին հերթին ակադեմիայի ռեկտոր պարոն Մելիքյանի ձեռքբերումն է:

<<Կարճ ժամանակահատվածում Արդարադատության ակադեմիան կայացավ և այն այսօր դատական ու դատախազական համակարգերի համար անկասկած բարիքներ է բերում>>,-իր ելույթում նշեց ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի նախագահ Դավիթ Ավետիսյանը:

Նշենք, որ Արդարադատության ակադեմիայի ունկնդիրների՝ դատավորի և դատախազի թեկնածուների ուսուցումն իրականացվել է 2015թ. փետրվարի 23-ից դեկտեմբերի 11-ը՝ հինգ հատվածով (ներառյալ ավելի քան 4 ամիս տևողությամբ փորձաշրջանը): Ուսումնառության ժամկետի տևողությունը կազմել է 1230 ակադեմիական ժամ, որից 400 ժամը դասընթացներն էին, 40 ժամը` քննաշրջանը, 770 ժամը` փորձաշրջանը, 20 ժամը` հրավիրյալ մասնագետների դասախոսությունների ժամաքանակը:

Տեղեկացնենք, որ ուսուցումն ավարտած ունկնդիրների նշանակումը կատարվելու է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Դեկտեմբերի 9-ից 11-ը Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտոր Ռուբեն Մելիքյանը, ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Վիգեն Քոչարյանի գլխավորած պատվիրակության կազմում, Վիեննայում մասնակցել է Միջազգային հակակոռուպցիոն ակադեմիայի (IACA) 4-րդ խորհրդաժողովին:

Այցի շրջանակում Ռուբեն Մելիքյանը և Միջազգային հակակոռուպցիոն ակադեմիայի տնօրեն և գործադիր քարտուղար Մարտին Կրոյտները համագործակցության վերաբերյալ հուշագիր են ստորագրել:

Հայաստանի Հանրապետությունը 2014թ. մարտի 15-ից պաշտոնապես հանդիսանում է Միջազգային հակակոռուպցիոն ակադեմիայի անդամ: Հեղինակավոր այս կառույցի գործունեությունն ուղղված է կոռուպցիան կանխելուն եւ արդյունավետ կերպով հաղթահարելուն՝ այդ նպատակի իրականացման համար ապահովելով հակակոռուպցիոն կրթության եւ մասնագիտական վերապատրաստումների հնարավորություն, նախաձեռնելով կոռուպցիայի ոլորտին վերաբերող տարբեր ուսումնասիրություններ, տրամադրելով տեխնիկական աջակցություն, ինչպես նաեւ խրախուսել կոռուպցիայի դեմ պայքարին ուղղված միջազգային համագործակցությունն ու կապերի հաստատումը։

<<Մենք խիստ տպավորված ենք ու հաճելիորեն զարմացած, թե որքան որակյալ, մտածված և առաջադիմական մեթոդների կիրառմամբ են մշակված հեռաուսուցման դասընթացները>>,-պատասխանելով լրագրողների` hեռաուսուցման ծրագրերի մասին հարցին, նշեցին ԱՄՆ դաշնային դատական կենտրոնի միջազգային դատական կապերի տնօրեն Միրա Գուր-Արիան և կրթական հարցերով ավագ մասնագետ Ջեյմս Բուքենանը:

Այս օրերին Հայաստանում են դատական ոլորտում վերապատրաստում իրականացնող առաջատար կազմակերպություններից մեկի՝ ԱՄՆ դաշնային դատական կենտրոնի ներկայացուցիչները: Առիթը Արդարադատության ակադեմիայում անցկացվող <<Մանկավարժական կարողությունների զարգացում. դատավորների ուսուցման տեխնիկան և արվեստը>> թեմայով երկօրյա դասընթացն էր:
Ամերիկյան հեղինակավոր կենտրոնի առաջատար փորձագետները, ծանոթանալով Ակադեմիայի գործունեությանը, մասնավորապես՝ Ակադեմիայի կողմից մշակված հեռաուսուցման դասընթացներին, չափազանց բարձր են գնահատել կատարված աշխատանքը՝ ընդգծելով, որ հեռաուսուցման նյութերը հաջողված են թե՛ բովանդակային, թե՛ կառուցվածքային առումներով:

<<Մեզ զարմացրեց, թե ծրագրերի մշակողները ինչպես են ուսումնասիրել և հաշվի առել այն բոլոր կարիքները, որոնք երկարաժամկետ կտրվածքով կարող են առաջանալ դատավորների մոտ: Մյուս կողմից՝ շատ զգուշավոր մոտեցում է ցուցաբերվել՝ հաշվի առնելով այն, թե ինչքան ժամանակ իրականում դատավորները կարող են տրամադրել հեռաուսուցմանը>>,-ընդգծեց Միրա Գուր-Արիան: Նրա խոսքով՝ կառուցվածքից ոչ պակաս կարևոր է նաև այն, որ ծրագրերի մշակման աշխատանքային խումբը մեծ նշանակություն է տվել հեռաուսուցման փաթեթի արտաքին գրավչությանը, ինչը կարող է ստիպել ուսումնառուին նորից վերադառնալ այդ նյութերին:

Հեռաուսուցման ամբողջական փաթեթը հյուրերը լուսանկարել են, որպեսզի Միացյալ Նահանգներ վերադառնալուն պես ներկայացնեն իրենց գործընկերներին՝ իբրև լավ փորձի օրինակ:

http://justiceacademy.am/#615

Նոյեմբերի 5-6-ը Արդարադատության ակադեմիայում տեղի ունեցավ մեդիացիային (հաշտարարությանը) նվիրված աշխատաժողով, որը վարում էին Նյու Յորքի հարավային շրջանի դատավորներ Սիդնեյ Շթայնը և Քեվին Քասթլը:

Իրականացված օրենսդրական բարեփոխումների արդյունքում ՀՀ-ում ներդրված այս նոր ինստիտուտի հիմնական նպատակն է օրենսդրորեն ամրագրել վեճերի արտադատական լուծման մեխանիզմները՝ դրանով իսկ նպատակ հետապնդելով բեռնաթափել դատարանների ծանրաբեռնվածությունը, ինչպես նաև մասնագիտացված մեդիատորների (հաշտարարների) միջոցով առաջացած վեճերի հանդեպ ցուցաբերել ավելի արհեստավարժ մոտեցում:

Աշխատաժողովի բացմանը ներկա էր ՀՀ-ում ԱՄՆ փոխդեսպան Քլարկ Փրայսը: Նրա խոսքով՝ այս ծրագիրը հնարավորություն է տալիս Հայաստանի դատավորներին ծանոթանալ լավագույն պրակտիկային, որը կա մեդիացիայի ոլորտում և դրանում դատավորների դերակատարմանը: <<Մեդիացիան կողմերին հնարավորություն է տալիս խնդիրները լուծել ավելի էժան և արագ>>,-նշեց փոխդեսպանը:

Երկօրյա աշխատաժողովին մասնակցում էին ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական և Առաջին ատյանի դատարանների դատավորներ:

Ծրագիրն իրականացվել է ԱՄՆ առևտրի նախարարության միջազգային առևտրի օրենսդրության մշակման ծրագրի (CLDP) հետ համագործակցության շրջանակում:

2015 թվականի մարտի 7-ին Արդարադատության ակադեմիայի և Փաստաբանների դպրոցի միջև ստորագրված փոխըմբռնման հուշագրի համաձայն՝ իրականացվում են դատավորների և փաստաբանների վերապատրաստման համատեղ դասընթացներ:
Նախորդ շաբաթվա ընթացքում անցկացված համատեղ դասընթացի մասնակիցները հնարավորություն են ունեցել քննարկել ՀՀ քրեական դատավարության արդի հարցերը, այդ թվում՝ մինչդատական վարույթի նկատմամբ դատական վերահսկողության խնդիրները:

Հայաստանի Հանրապետությունում ընթացող սահմանադրաիրավական բարեփոխումների համատեքստում հատուկ շեշտադրում է արվել քրեական դատավարության վերոնշյալ փուլում առկա խնդիրների ու դրանց լուծումների վրա՝ ուղղված քրեական դատավարությունում հանրային և մասնավոր շահերի հավասարակշիռ պաշտպանության ապահովմանը:

Տեղեկացնենք, որ նախատեսվում է նման դասընթացները դարձնել շարունակական:

Հայաստանում են դատական ոլորտում վերապատրաստում իրականացնող առաջատար կազմակերպություններից մեկի՝ ԱՄՆ դաշնային դատական կենտրոնի ներկայացուցիչները:

Հոկտեմբերի 29-30-ը Արդարադատության ակադեմիան հյուրընկալել էր կենտրոնի միջազգային դատական կապերի տնօրեն Միրա Գուր-Արիային և կրթական հարցերով ավագ մասնագետ Ջեյմս Բուքենանին: Հանդիպման առիթը <<Մանկավարժական կարողությունների զարգացում. դատավորների ուսուցման տեխնիկան և արվեստը>> թեմայով երկօրյա դասընթացն էր:
Ծրագրին մասնակցում էին ակադեմիայի աշխատակազմի ներկայացուցիչներ, դատավորներ, քննիչներ, ինչպես նաև ներկայացուցիչներ Փաստաբանների դպրոցից:

Ողջունելով հյուրերին` Արդարադատության ակադեմիայի ռեկտոր Ռուբեն Մելիքյանը համոզմունք է հայտնել, որ իրականացվող ծրագրի շնորհիվ ակադեմիայի դասախոսները ավելի կհմտանան պրոֆեսիոնալ իրավաբաններ վերապատրաստելու գործում:
Դասընթացի շրջանակում մասնակիցները փորձագետների հետ միասին տեսական նյութի և գործնական օրինակների հիման վրա, ուսուցման ժամանակակից հնարքներ կիրառելով, քննարկումներ էին ծավալում, խմբային աշխատանքներ կատարում:

Արդարադատության ակադեմիայի պատվիրակությունը հոկտեմբերի 12-ից 15-ը ուսումնական այցով Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում էր: